Przyszłe stosunki UE-Wielka Brytania: co dalej?
Wyjście Wielkiej Brytanii z UE to nie koniec wzajemnych relacji. Wkrótce rozpoczną się rozmowy o przyszłej współpracy w wielu obszarach - od handlu po walkę z terroryzmem.
UE i Wielka Brytania mają wiele takich samych wyzwań - np. zmiana klimatu albo terroryzm - i mogą bardzo skorzystać na współpracy.
Wynegocjowana już i zatwierdzona umowa o wystąpieniu dotyczy głównie ochrony praw obywateli UE mieszkających w Wielkiej Brytanii i brytyjskich obywateli mieszkających w UE, zobowiązań finansowych podjętych przez Wielką Brytanię, gdy była członkiem UE, oraz kwestii związanych z granicami (szczególnie granicy pomiędzy Wielką Brytanią a Irlandią).
Przyszłe stosunki są tematem oddzielnej umowy, negocjowanie której mogło rozpocząć się dopiero po wyjściu Wielkiej Brytanii z UE.
Co znajdzie się w umowie o przyszłych stosunkach
UE i Wielka Brytania będą negocjować o przyszłych stosunkach w szeregu dziedzin - od obronności i walki z terroryzmem, po ochronę środowiska, badania, edukację i wiele innych.
Jednym z najważniejszych obszarów negocjacji będą przyszłe stosunki handlowe, w tym możliwe cła, normy dotyczące produktów, sprawiedliwe warunki konkurencji i zasady rozwiązywania sporów.
Prawa obywateli
Prawa obywateli chroni umowa o wystąpieniu. Obywatele UE mieszkający w Wielkiej Brytanii i Brytyjczycy w UE mają prawo dalej mieszkać i pracować tam, gdzie przebywają. Ten temat pozostanie kluczowy dla Parlamentu Europejskiego, np. w zakresie swobody przemieszczania się i zabezpieczenia zdrowotnego dla obywateli UE mieszkających w Wielkiej Brytanii.
Ramy czasowe
Umowa o wystąpieniu wyznacza okres przejściowy, który ma potrwać do końca grudnia 2020 roku. W trakcie okresu przejściowego, Wielka Brytania nadal będzie mieć dostęp do jednolitego rynku i podlegać prawu UE, ale nie będzie już mogła wpływać na kształt unijnego prawodawstwa. W okresie przejściowym, Wielka Brytania będzie również nadal dokładać się do unijnego budżetu, ale bez możliwości wpływu na roczny ani wieloletni budżet UE, które będą negocjowane w tym roku.
Negocjacje mają się zakończyć się do końca okresu przejściowego. W razie potrzeby, okres przejściowy może zostać jednokrotnie przedłużony. Jednak taka decyzja musi zostać podjęta przed 1 lipca.
Jeśli nie uda się osiągnąć porozumienia do końca okresu przejściowego, Wielka Brytania będzie prowadzić handel z UE na zasadach Światowej Organizacji Handlu.
Przebieg negocjacji
Były komisarz Michel Barnier będzie przewodził negocjacjom po stronie UE, na podstawie wskazówek od Rady Europejskiej. Polityk przewodził też negocjacjom o umowie o wystąpieniu.
Posłowie do PE mogą wpływać na negocjacje poprzez przyjmowanie rezolucji wyrażających stanowisko Parlamentu. PE ustanowił również grupę ds. kontaktów ze Zjednoczonym Królestwem, na czele której stoi przewodniczący parlamentarnej komisji Spraw Zagranicznych David McAllister (EPL, Niemcy). Grupa ma współpracować z Michelem Barnierem i koordynować działania z zaangażowanymi komisjami parlamentarnymi.
Porozumienie może wejść w życie tylko wtedy, gdy zostanie zatwierdzone przez Parlament Europejski, Radę i Wielką Brytanię. Inaczej niż w przypadku umowy o wystąpieniu, jest możliwość, że porozumienie w sprawie przyszłych stosunków będzie musiało zostać również zatwierdzone przez parlamenty narodowe, jeżeli będzie dotyczyć kompetencji, które UE dzieli z państwami członkowskimi.
Stanowisko Parlamentu
W rezolucji przyjętej we wrześniu 2019 r., Parlament Europejski stwierdził już, że negocjacje w sprawie przyszłych stosunków UE-Wielka Brytania wymagałyby silnych zabezpieczeń i środków zapewniających równe warunki konkurencji, w celu ochrony rynku wewnętrznego UE i uniknięcia umieszczania firm unijnych w potencjalnie niekorzystnej pozycji konkurencyjnej. Posłowie zaznaczyli, że umowa o wolnym handlu nie zawierająca takich środków ochronnych nie zostanie ratyfikowane przez Parlament.
Zródło: www.europarl.europa.eu
