Droga ku cyfrowej dekadzie

Rozwój technologii jest zróżnicowanym oraz dynamicznym procesem, który znacząco wpływa na wszystkie aspekty życia ludzkiego. Od początków rewolucji przemysłowej w XVIII wieku, technologiczne innowacje napędzają postęp w różnych dziedzinach takich jak medycyna, transport czy produkcja.

W XX wieku wynalezienie komputerów i internetu zrewolucjonizowało sposób, w jaki ludzie pracują, uczą się i komunikują. Komputery stały się nieodłącznym elementem codziennego życia, a internet umożliwił globalną wymianę informacji w czasie rzeczywistym.

Wiek XXI dał początek czwartej rewolucji przemysłowej. Obecny postęp technologiczny i jego zaawansowanie odgrywa kluczową rolę w gospodarkach państw. Rozwój technologii jest dynamiczny oferuje nam ciągle to nowe, wygodne i szybkie rozwiązania, ale stawia przed nami także wyzwania.

Unia Europejska postawiła sobie za cel stworzenie nowoczesnej i zdigitalizowanej Europy. Ważnym krokiem na drodze ku cyfrowej Europie było stworzenie strategii jednolitego rynku cyfrowego, który wprowadził nam następujące zmiany:

• zniesienie opłat roamingowych
• unowocześnienie ochrony danych
• umożliwienie transgranicznego przenoszenia treści internetowych
• porozumienie co do odblokowania e-handlu przez zniesienie nieuzasadnionej geoblokady.

Kolejnym krokiem było ustanowienie nowej polityki „Droga ku cyfrowej Europie”, która zakłada współpracę państw członkowskich w czterech strategicznych obszarach:

• Umiejętności - poprawa podstawowych i zaawansowanych umiejętności cyfrowych obywateli;
• Biznes - poprawa wykorzystania nowych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, big data i chmura w przedsiębiorstwach UE, w tym w małych przedsiębiorstwach;
• Infrastruktura - dalsze postępy w zakresie łączności, informatyki i infrastruktury danych w UE;
• Usługi publiczne - udostępnienie usług publicznych i administracji w Internecie.

Dlaczego UE nadała priorytet tym czterem płaszczyznom? Wynika to przede wszystkim z problemów z jakimi borykają się państwa UE oraz z opóźnienia względem liderów transformacji cyfrowej. Efektem cyfryzacji i postępu technologicznego jest ciągła zmiana charakteru niektórych zawodów. W wyniku czego część osób narażona jest na utratę pracy, przede wszystkim osoby, które pracują fizycznie. O bezrobociu technologicznym pisał już John Maynard Keynes, który przewidywał jego powstanie, czy Jeremy Rifkins, który w swoich pracach wskazywał, że postęp technologiczny odbierze pracę wielu osobom. W takich warunkach na rynku pracy, ważna stała się umiejętność dostosowywania się do zmieniającego się w tak szybkim tempie otoczenia. Kluczowym stało się posiadanie umiejętności cyfrowych, dlatego jednym z celów kompasu, jest zwiększenie umiejętności cyfrowych obywatelu UE. Do 2030 roku KE chce, aby 80% osób w UE posiadało podstawowe kompetencje cyfrowe.

Strategia ta obejmuje lata do 2030 roku. Komisja wraz z państwami członkowskimi będzie współpracowała, aby osiągnąć ustanowione cele. Mechanizmy współpracy będą następujące:

• ustrukturyzowany, przejrzysty i wspólny system monitorowania oparty na indeksie gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) w celu pomiaru postępów w realizacji każdego z celów na 2030 r.
• coroczne sprawozdanie, w którym Komisja ocenia postępy i przedstawia zalecenia dotyczące działań; drugie sprawozdanie na temat stanu cyfrowej dekady zostało opublikowane w lipcu 2024 r.
• co dwa lata odpowiednio dostosowane strategiczne plany działań dotyczące cyfrowej dekady, w których państwa członkowskie określą przyjęte lub planowane działania służące osiągnięciu celów na 2030 rok
• mechanizm wspierający realizację projektów z udziałem różnych krajów: konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej[1].

Drugie sprawozdanie na temat stanu cyfrowej dekady zostało opublikowane w lipcu 2024 roku. Jaki zatem jest postęp państw członkowskich w realizacji celów cyfrowej dekady? Raport wskazuje, że jeszcze wiele trzeba zrobić, aby osiągnąć postawione przed państwami UE cele. Najgorzej realizowany jest cel: infrastruktura, ponieważ sieć światłowodowa dociera jedynie do 64% gospodarstw domowych, a sieć 5G obejmuje swoim zasięgiem 50% terytorium UE.

Raport podkreśla również, że postępy, jeśli chodzi o rozwój umiejętności cyfrowych wśród obywateli również są niewystarczające. Jak wskazuje, tylko 55,6% mieszkańców UE posiada co najmniej podstawowe kompetencje cyfrowe. Celem jest, aby 80% społeczeństwa UE posiadało kompetencje do 2030 roku.

Największe postępy czynią państwa członkowskie w realizacji celu, jakim jest zapewnienie dostępu przez internet do?wszystkich kluczowych usług publicznych?i?elektronicznej dokumentacji medycznej, a także umożliwienie bezpiecznej identyfikacji elektronicznej. 

Państwa UE są zobowiązane do dostosowania swoich krajowych planów działania do założeń programu „Droga ku cyfrowej dekadzie”. Państwa mają czas do 2 grudnia 2024 roku, natomiast Komisja Europejska będzie monitorowała te działania.

W tym miejscu tworzy nam się pytanie, czy Państwom uda się dostosować swoje działania do ambitnych celów unijnych? Będzie to proces trudny i skomplikowany, wymagać będzie on zintensyfikowanych działań zarówno państw jak i UE, a także dodatkowych inwestycji. Tegoroczne sprawozdanie KE można traktować, jako apel o większe działania, aby zrealizować cele cyfrowej dekady, co wpłynie bezpośrednio na gospodarkę unijną, a także jej pozycję w świecie.