Jak wynika ze strategii przyjętej dziś przez Komisję Europejską, ciężarówki, autobusy i autokary mają zużywać mniej paliwa i emitować mniejsze ilości dwutlenku węgla (CO2). Pojazdy ciężarowe odpowiadają za około jedną czwartą emisji CO2 pochodzących z transportu drogowego w UE. Jeżeli nie zostaną podjęte żadne działania, emisje z tych pojazdów w latach 2030–2050 mają według prognoz utrzymać się na poziomie zbliżonym do obecnego, czyli sprzecznym z zasadą zrównoważonego rozwoju.
Komisarz ds. działań w dziedzinie klimatu, Connie Hedegaard, powiedziała: „Dziś podejmujemy kolejne kroki w celu ograniczenia emisji z transportu drogowego. Najpierw zajęliśmy się kontrolą emisji z samochodów osobowych i vanów i już widzimy rezultaty tych działań: poziom emisje uległ zmniejszeniu, zanieczyszczenie powietrza w miastach maleje, a obywatele mają dostęp do coraz bardziej innowacyjnych, paliwooszczędnych pojazdów. Dlatego też kierujemy teraz uwagę na samochody ciężarowe i autobusy. W naszej strategii przedstawiamy nowe środki, które z czasem umożliwią zmniejszenie emisji CO2 z tych pojazdów, przyniosą oszczędności podmiotom gospodarczym i sprawią, że UE stanie się mniej uzależniona od importu ropy naftowej.”
Nacisk na działania krótkoterminowe
Chociaż emisje CO2 z nowych samochodów osobowych i vanów są obecnie z powodzeniem obniżane dzięki niedawno wprowadzonym przepisom UE, dzisiejsza strategia Komunikat: Strategia ograniczania zużycia paliwa i emisji CO2 przez pojazdy ciężarowe jest pierwszą, w której podjęto problem emisji z pojazdów ciężarowych.
W strategii stawiamy przede wszystkim na działania krótkoterminowe mające na celu poświadczanie, zgłaszanie i monitorowanie emisji z pojazdów ciężarowych. Jest to ważny pierwszy krok w kierunku ograniczenia emisji, w sytuacji gdy porównywanie różnych pojazdów ciężarowych przysparza trudności głównie ze względu na dużą różnorodność dostępnych modeli i rozmiarów ciężarówek, które są w znacznym stopniu dostosowywane do potrzeb rynkowych i produkowane w o wiele mniejszych ilościach niż samochody osobowe i vany.
Komisja opracowała narzędzie do symulacji komputerowej VECTO, służące do pomiaru emisji CO2 z nowych pojazdów. Z pomocą tego narzędzia Komisja zamierza opracować i przedstawić w przyszłym roku wnioski legislacyjne, które zawierałyby wymóg poświadczania, zgłaszania i monitorowania emisji CO2 z nowych pojazdów ciężarowych. Pozwoli to zwiększyć przejrzystość i konkurencyjność rynku oraz stosować najbardziej energooszczędne technologie.
Wprowadzenie kolejnych środków możliwe w perspektywie średnioterminowej
Po wprowadzeniu w życie tych przepisów Komisja może rozważyć kolejne środki mające na celu ograniczenie emisji CO2 z pojazdów ciężarowych. Najbardziej oczywistym wariantem jest wprowadzenie obowiązkowych limitów średniego poziomu emisji CO2 z nowo zarejestrowanych pojazdów ciężarowych, podobnych do obowiązujących już w przypadku samochodów osobowych i vanów. Inne warianty mogłyby zakładać opracowanie nowoczesnej infrastruktury do stosowania paliw alternatywnych dla pojazdów ciężarowych, adekwatniejsze ustalanie cen za korzystanie z infrastruktury, skuteczne i spójne stosowanie przez państwa członkowskie opodatkowania pojazdów i inne mechanizmy rynkowe. W celu określenia najbardziej korzystnych wariantów przeprowadzona zostanie ocena skutków.
Badania przeprowadzone podczas przygotowywania strategii wskazują, że najnowocześniejsze technologie mogą przynieść opłacalną redukcję emisji CO2 z nowych pojazdów ciężarowych o co najmniej 30 proc.
Kontekst
Emisje z pojazdów ciężarowych stanowią około jednej czwartej emisji z transportu i 5 proc. całkowitych emisji gazów cieplarnianych w UE.
Ocena skutków, która leży u podstaw strategii dotyczącej pojazdów ciężarowych pokazuje, że emisje CO2 pochodzące z tego rodzaju transportu wzrosły w latach 1990–2010 o około 36 proc.
Według prognoz opartych na scenariuszu „braku zmian” w latach 2030–2050 całkowite emisje z pojazdów ciężarowych w UE utrzymają się na poziomie podobnym do obecnego, a zatem będą o około 35 proc. wyższe niż w 1990 r. Jest to wyraźnie sprzeczne z celem, jakim jest zmniejszenie do 2050 r. emisji gazów cieplarnianych pochodzących z transportu o około 60 proc. w stosunku do poziomów z 1990 r. zgodnie z opublikowaną przez Komisję w 2011 r. białą księgą w sprawie transportu oraz planem działania prowadzącym do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r.
Dalsze działania
Strategia skierowana jest do Parlamentu Europejskiego i Rady, które są proszone o przyjęcie jej i pomoc w realizacji opisanych w niej działań.
Komunikat Komisji Europejskiej, Bruksela, 21 maja 2014
