Zgodnie z najnowszym, opublikowanym dzisiaj przez Komisję badaniem na temat ubytku dochodów z VAT szacuje się, że w 2012 r. w wyniku nieprzestrzegania przepisów lub braku poboru podatków straty w dochodach z VAT sięgają 177 miliardów euro. Stanowi to 16 proc. łącznych przewidywanych dochodów z VAT 26 państw członkowskich W aktualizacji zamierzano również ująć Cypr i Chorwację, co nie było jednak możliwe, ponieważ na Cyprze trwa wciąż przegląd rachunków krajowych, a w Chorwacji nie przygotowano jeszcze tablic wykorzystania.

. W badaniu na temat ubytku dochodów z VAT przedstawiono szczegółowe dane dotyczące różnicy między kwotą należnego podatku VAT a kwotą faktycznie pobraną w 26 państwach członkowskich w 2012 r. Aby wykazać udoskonalenie zastosowanej metodologii, badanie obejmuje również dane liczbowe za okres 2009-2011. Przedstawiono ponadto główne tendencje, jeśli chodzi o ubytek dochodów z VAT, wraz z analizą skutków, jakie dla dochodów z VAT ma obecna sytuacja gospodarcza i decyzje polityczne.

Algirdas Šemeta, komisarz ds. podatków, stwierdził: „Ubytek dochodów z VAT sygnalizuje zasadniczo, jak skutecznie lub nieskutecznie przebiega w UE proces egzekwowania VAT i wdrażania środków zapewniających zgodność z przepisami. Z opublikowanych dziś danych wynika, że jest jeszcze wiele do zrobienia. Państwa członkowskie nie mogą sobie pozwolić na straty dochodów na taką skalę. Muszą one wzmocnić działania i podjąć stanowcze kroki, aby być w stanie odzyskać te środki publiczne. Komisja ze swojej strony nadal będzie się koncentrować na zasadniczej reformie systemu VAT, aby stał się on bardziej solidny, skuteczny i mniej podatny na nadużycia”.

Ubytek dochodów z VAT to różnica między oczekiwanymi dochodami z VAT a podatkiem VAT faktycznie pobranym przez władze krajowe. Choć nieprzestrzeganie przepisów jest bez wątpienia ważnym czynnikiem przyczyniającym się do spadku dochodów, ubytek dochodów z VAT nie jest tylko skutkiem nadużyć finansowych. Nieregulowanie należności z tytułu VAT wynika między innymi również z upadłości i niewypłacalności, błędów statystycznych, opóźnień w płatnościach i unikania płatności w drodze rozwiązań prawnych.

W 2012 r. najniższy ubytek dochodów z VAT odnotowano w Holandii (5% oczekiwanych dochodów), Finlandii (5%) i Luksemburgu (6%). Największy ubytek wystąpił w Rumunii (44% oczekiwanych dochodów z VAT), na Słowacji (39%) i Litwie (36%). W latach 2011-2012 jedenaście państw członkowskich zmniejszyło ubytek dochodów z VAT, natomiast piętnaście odnotowało jego wzrost. Największą poprawę między 2011 r. (9,1 miliarda euro) i 2012 r. (6,6 miliarda euro) odnotowała Grecja, mimo że nadal należy do państw członkowskich o wysokim ubytku dochodów z VAT (33%).

Kontekst

Badanie na temat ubytku dochodów z VAT jest finansowane przez Komisję w ramach działań w celu zreformowania systemu VAT w Europie i podjęcia zdecydowanych kroków wobec oszustw podatkowych i unikania podatków. Rozwiązanie problemu ubytku dochodów z VAT wymaga wielostronnego podejścia.

Po pierwsze, zasadnicze znaczenie ma bardziej nieustępliwe stanowisko w stosunku do przypadków uchylania się od opodatkowania oraz lepsze egzekwowanie prawa na poziomie krajowym. Reforma systemu VAT rozpoczęta w grudniu 2011 r. dostarczyła już ważnych narzędzi gwarantujących skuteczniejszą ochronę przed oszustwami związanymi z podatkiem VAT (zob.IP/11/1508). Na przykład mechanizm szybkiego reagowania, przyjęty w czerwcu 2013 r., pozwala państwom członkowskim znacznie szybciej i skuteczniej reagować na niespodziewane, zakrojone na szeroką skalę przypadki nadużyć w zakresie VAT (zob.IP/12/868).

Po drugie, im system jest prostszy, tym łatwiej jest podatnikom przestrzegać jego przepisów. W związku z tym, z myślą o europejskich przedsiębiorstwach, Komisja skoncentrowała się na uproszczeniu systemu VAT. Na przykład w 2013 r. przyjęto nowe środki ułatwiające fakturowanie elektroniczne oraz specjalne przepisy skierowane do małych przedsiębiorstw (zob.IP/12/1377), a zaproponowana standardowa deklaracja VAT (zob. IP/13/988) znacznie ograniczy obciążenia administracyjne w odniesieniu do transgranicznej działalności gospodarczej. Od 1 stycznia 2015 r. uruchomiony zostanie punkt kompleksowej obsługi dla przedsiębiorstw z branży e-usług i telekomunikacji. Dzięki znacznemu uproszczeniu procedur VAT działania te ułatwią tym przedsiębiorstwom przestrzeganie przepisów oraz umożliwią im składanie jednej deklaracji VAT obejmującej ich całą działalność gospodarczą w UE (zob. IP/12/17).

Po trzecie, w celu zmniejszenia ubytku dochodów z VAT państwa członkowskie muszą zmodernizować swoje systemy administracji VAT. Możliwe środki usprawniające procedury wymieniono na przykład w opublikowanym w lutym 2014 r. sprawozdaniu dotyczącym poboru VAT i procedur kontrolnych w państwach członkowskich w kontekście zasobów własnych UE (zob. EXME 14/12.02).

Ponadto państwa członkowskie muszą zreformować swoje krajowe systemy podatkowe w sposób ułatwiający przestrzeganie przepisów, zniechęcający do uchylania się od płacenia podatków i unikania zobowiązań podatkowych oraz poprawiający skuteczność poboru podatków. Komisja przedstawiła jasne wytyczne w tym zakresie w zaleceniach dla poszczególnych krajów.

Przydatne linki

Pełen tekst sprawozdania jest dostępny na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/taxation_customs/common/publications/studies/index_en.htm

Dodatkowe informacje: zob. MEMO/14/602

Strona internetowa komisarza Algirdasa Šemety: 

http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/semeta/index_en.htm

Komisarz Šemeta na Twitterze: @ASemetaEU

Komunikat Komisji Europejskiej, Bruksela, 24 października 2014