Przyjmując comiesięczny pakiet decyzji dotyczących uchybień zobowiązaniom państwa członkowskiego, Komisja Europejska podjęła różne kroki prawne przeciwko państwom członkowskim, które nie wypełniły swoich zobowiązań wynikających z prawa UE. Decyzje te dotyczą wielu sektorów, a ich celem jest zapewnienie właściwego stosowania prawa UE dla dobra obywateli i z korzyścią dla przedsiębiorstw.
Komisja przyjęła dziś 276 decyzji, w tym 44 uzasadnione opinie i 9 decyzji dotyczących skierowania spraw do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Komisja zamyka też pewną liczbę spraw, w których przypadku kwestie sporne zostały rozwiązane bez konieczności kontynuowania przez Komisję postępowania.
Poniżej przedstawiono streszczenie głównych decyzji dotyczących Polski. Więcej informacji na temat postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego zawiera MEMO/12/12. Więcej informacji na temat wszystkich decyzji można znaleźć w wykazie decyzji dotyczących uchybień zobowiązaniom państwa członkowskiego.
1. Uzasadnione opinie
Środowisko: Komisja wzywa POLSKĘ do podjęcia działań w zakresie zanieczyszczenia powietrza
Komisja wzywa Polskę do przestrzegania przepisów UE zobowiązujących państwa członkowskie do ograniczenia narażenia obywateli na drobne cząsteczki pyłu (PM 10), przez określenie konkretnych obowiązujących pułapów. Cząstki pyłu zawieszonego mogą powodować astmę, schorzenia układu sercowo-naczyniowego, nowotwory płuc i przedwczesną śmierć. W Polsce pochodzą one głównie z emisji ze spalania węgla do ogrzewania budynków mieszkalnych, ruchu drogowego i przemysłu. Najnowsze dane z Polski wskazują, że maksymalne dzienne limity tych cząstek są przekraczane w 36 strefach, a limity roczne w 12 strefach. Zgodnie z przepisami UE państwa członkowskie zobowiązane są do podjęcia wszelkich niezbędnych środków w celu poprawy jakości powietrza oraz do udostępniania informacji na ten temat w formie planów dotyczących jakości powietrza. Komisja uważa, że Polska zaniedbała wprowadzenia odpowiednich środków, które powinny były obowiązywać od 2005 r. w celu ochrony zdrowia obywateli, i w związku z tym zwraca się do Polski o podjęcie przyszłościowych, szybkich i skutecznych działań, by okres niezgodności był jak najkrótszy. Obecny krok, będący dodatkową uzasadnioną opinią, daje Polsce dwa miesiące na udzielenie odpowiedzi. Jeżeli w ciągu wyznaczonego okresu państwo członkowskie nie podejmie działań, Komisja może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości UE.
Środowisko: Komisja zwraca się do POLSKI o zagwarantowanie zgodności prowadzenia odwiertów z normami UE
Komisja Europejska zwraca się do Polski o zagwarantowanie, by wszystkie działania w ramach odwiertów poszukiwawczych były prowadzone z uwzględnieniem norm UE. Zgodnie z polskim prawem odwierty poszukiwawcze na głębokości do 5 tys. metrów nie wymagają wcześniejszego przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Prawo UE wymaga jednak, aby wszystkie projekty, które mogą mieć znaczące skutki dla środowiska, ze względu na swój charakter, rozmiar lub lokalizację, były oceniane przed realizacją, zgodnie z dyrektywą w sprawie oceny oddziaływania na środowisko. Takie wyłączenie z zakresu stosowania odnośnych przepisów unijnych jest sprzeczne z prawem UE, jak niedawno powtórzył Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu wydanym w dniu 11 lutego. Komisja przesłała wezwanie do usunięcia uchybienia w tej sprawie w lipcu 2014 r., ale jako że niedociągnięcia nie zostały jeszcze wyeliminowane, przesyła obecnie uzasadnioną opinię. Polska ma dwa miesiące na udzielenie odpowiedzi. Jeżeli w ciągu wyznaczonego okresu państwo członkowskie nie podejmie działań, Komisja może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości UE.
Zdrowie: Komisja wzywa POLSKĘ do transpozycji przepisów dyrektyw UE w sprawie norm jakości i bezpieczeństwa dla krwi ludzkiej
Komisja Europejska zwróciła się dziś oficjalnie do Polski o właściwą transpozycję niektórych przepisów dyrektyw, które określają jakość i bezpieczeństwo krwi ludzkiej (2002/98/WE, 2004/33/WE i 2005/61/WE). Oprócz innych środków dyrektywy te określają kryteria kwalifikowalności krwiodawców, warunki przywozu krwi z państw trzecich oraz obowiązki dotyczące sprawozdawczości w placówkach służby krwi. Przepisy polskiego prawa w zakresie kwalifikowalności dawców, dopuszczając nieletnich, zapewniają mniejszą ochronę niż przepisy UE, a niektóre wymagania techniczne dotyczące stanu zdrowia dawcy są mniej rygorystyczne niż przepisy UE. W odniesieniu do krwi przywożonej z państw trzecich w polskim prawie nie określono wymogów dotyczących badania oraz identyfikowalności równoważnych do tych, które mają zastosowanie do krwi pobranej w UE. Wreszcie, w odniesieniu do obowiązków w zakresie sprawozdawczości w placówkach służby krwi, polskie przepisy nie odzwierciedlają w pełni wymaganej treści rocznych sprawozdań z działalności.
Wniosek Komisji ma formę uzasadnionej opinii. Jeżeli Polska nie poinformuje Komisji w ciągu dwóch miesięcy od daty niniejszego formalnego wniosku o transpozycji odpowiednich przepisów UE, Komisja może podjąć decyzję o skierowaniu tej sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE.
Transport: Komisja wzywa 18 państw członkowskich do właściwego stosowania przepisów UE w sprawie praw jazdy
Komisja Europejska zwróciła się do Austrii, Belgii, Bułgarii, Cypru, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Irlandii, Litwy, Niemiec, Polski, Portugalii, Republiki Czeskiej, Słowacji, Słowenii i Włoch o prawidłowe wdrożenie unijnej dyrektywy w sprawie praw jazdy (dyrektywa 2006/126/WE). Zaktualizowane przepisy dotyczące prawa jazdy wprowadziły między innymi nowe kategorie prawa jazdy, ujednoliciły terminy ważności praw jazdy oraz ustanowiły sieć do wymiany informacji na temat praw jazdy (RESPER). Te nowe przepisy pomogą ograniczyć możliwości oszustw, zagwarantują swobodny przepływ kierowców w UE i zwiększą bezpieczeństwo na europejskich drogach. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie internetowej.
Transport: Komisja zwraca się do BUŁGARII i POLSKI o transpozycję unijnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa kolei
Komisja Europejska zwróciła się do Bułgarii i Polski o właściwą transpozycję przepisów UE w sprawie bezpieczeństwa kolei (dyrektywa 2004/49/WE). Stosowanie przepisów UE w zakresie bezpieczeństwa kolei jest konieczne do zagwarantowania najwyższego poziomu bezpieczeństwa sieci kolejowych w całej Unii.
Problemy w Bułgarii dotyczą definicji przedsiębiorstw kolejowych, rozwoju i poprawy bezpieczeństwa kolei, certyfikatów bezpieczeństwa a także podejmowania decyzji przez organ ds. bezpieczeństwa oraz niezależności organu dochodzeniowego. Problemy w Polsce dotyczą zarządzania bezpieczeństwem, odpowiedzialności przedsiębiorstw kolejowych i zarządców infrastruktury, jak również niezależności organu ds. bezpieczeństwa i organu dochodzeniowego.
Celem przepisów UE jest wypracowanie jednolitego podejścia do bezpieczeństwa kolei, ustanowienie wymogów w zakresie bezpieczeństwa, obejmujących: bezpieczne zarządzanie infrastrukturą i ruchem kolejowym; role i obowiązki przedsiębiorstw kolejowych i zarządców infrastruktury oraz relacji między nimi; wspólne ramy regulacyjne w zakresie bezpieczeństwa; nadzór nad bezpieczeństwem i niezależne dochodzenia w sprawie wypadków. Przepisy powinny obowiązywać od dnia 30 kwietnia 2006 r. Jeżeli reakcja Bułgarii i Polski okaże się niezadowalająca, Komisja może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Komisja wszczęła odnośne postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Bułgarii w czerwcu 2013 r., a wobec Polski w lutym 2014 r. W związku z tym obecnie Komisja przesyła uzasadnione opinie. Bułgaria i Polska mają dwa miesiące na udzielenie Komisji odpowiedzi.
- Inne ważne decyzje
Energia: Komisja wycofuje z Trybunału sprawę przeciwko POLSCE wniesioną w związku z brakiem transpozycji przepisów unijnych
Dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii (dyrektywa 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych) ma na celu zapewnienie 20 proc. udziału energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii w UE do roku 2020. Państwa członkowskie miały dokonać transpozycji tej dyrektywy do 5 grudnia 2010 r.
W styczniu 2011 r. Komisja przesłała wezwanie do usunięcia uchybienia, w marcu 2012 r. wystosowała uzasadnioną opinię, zaś w marcu 2013 r. wniosła do Trybunału sprawę w związku z całkowitym brakiem transpozycji. Na mocy art. 260 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu UE (TFUE) za brak transpozycji zaproponowano pierwotnie karę pieniężną w wysokości 133 228,80 euro za dzień.
W czasie trwania postępowania przed Trybunałem Polska dokonała transpozycji części przepisów dyrektywy. W konsekwencji Komisja ograniczyła zakres wniosku do zobowiązań, które nie były jeszcze zrealizowane, i zmniejszyła proponowaną wysokość kary do 61 380 euro za dzień. Rozprawa przed Trybunałem odbyła się 7 października 2014 r. i 11 grudnia 2014 r. rzecznik generalny Melchior Wathelet przedłożył swoją opinię.
W celu zachowania spójności Komisja postanowiła zastosować normalną praktykę, określoną w komunikacie w sprawie stosowania art. 260 ust. 3 TFUE, zgodnie z którą – w przypadku gdy proponowana jest tylko dzienna kara pieniężna – Komisja wycofuje z Trybunału sprawę w toku, jeżeli państwo członkowskie wypełni obowiązek transpozycji przepisów dyrektywy do prawa krajowego. W tym konkretnym przypadku Polska powiadomiła o pełnej transpozycji dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii w dniu 29 stycznia 2015 r.
Komisja podjęła jednak również decyzję o dokonaniu w pierwszym półroczu bieżącego roku przeglądu swojej polityki dotyczącej postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, a w szczególności stosowania w przyszłości art. 260 ust. 3 TFUE, w celu zapewnienia skuteczniejszej i bardziej terminowej transpozycji dyrektyw unijnych w państwach członkowskich.
Ponadto Komisja zwraca uwagę na pkt 11 komunikatu w sprawie stosowania art. 260 ust. 3 TFUE i zastrzega sobie prawo korzystania ze swych uprawnień i odstąpienia od ogólnych kryteriów określonych w komunikacie, podając w poszczególnych przypadkach szczegółowe powody.
Komisja Europejska, Bruksela, 26 lutego 2015
