Pomoc państwa: Komisja upraszcza zasady dotyczące inwestycji publicznych na rzecz portów i lotnisk, kultury i najbardziej oddalonych regionów

Komisja Europejska zatwierdziła dziś nowe przepisy dotyczące pomocy państwa, które zwalniają niektóre środki wsparcia publicznego na rzecz portów, lotnisk, kultury i najbardziej oddalonych regionów z obowiązku wcześniejszej kontroli dokonywanej przez Komisję. Celem tych przepisów jest ułatwienie inwestycji publicznych, które stymulują tworzenie miejsc pracy i wzrost gospodarczy przy jednoczesnej ochronie konkurencji.

Komisarz Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji, stwierdziła: Chcemy mieć pewność, że nasze przedsiębiorstwa będą mogły konkurować na równych warunkach na jednolitym rynku i chcemy to osiągnąć w najbardziej efektywny sposób. Unijne przepisy dotyczące pomocy państwa są takie same dla wszystkich państw członkowskich. Dzisiejsze zmiany pozwolą im zaoszczędzić czas i trud przy inwestowaniu w porty i lotniska, kulturę i najbardziej oddalone regiony UE, przy jednoczesnej ochronie konkurencji. Umożliwią one również Komisji skupienie się na środkach pomocy państwa, które wywierają największy wpływ na konkurencję na jednolitym rynku, tzn. działanie zgodnie z zasadą „z rozmachem w sprawach istotnych i powściągliwie w sprawach drobnych” z korzyścią dla wszystkich obywateli Unii.

Przyjęte w 2014 r. ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych umożliwia państwom członkowskim wdrażanie szeregu środków pomocy państwa bez wcześniejszego zatwierdzenia przez Komisję, ponieważ w nikłym stopniu mogą one zagrażać konkurencji. W rezultacie zwolnionych z kontroli jest obecnie około 95 proc. środków pomocy państwa wdrożonych przez państwa członkowskie (przy łącznych wydatkach rocznych wynoszących około 28 mld EUR). Na przykład w dziedzinie badań naukowych, rozwoju i innowacji liczba zgłoszeń dotyczących pomocy państwa zmniejszyła się o połowę od 2014 r. (zob. tabela wyników w dziedzinie pomocy państwa za 2016 r.).

Po przeprowadzeniu dwukrotnie konsultacji społecznych Komisja rozszerzyła teraz zakres tego rozporządzenia na porty morskie i lotnicze.

W odniesieniu do portów lotniczych państwa członkowskie mogą teraz dokonywać inwestycji publicznych w regionalne porty lotnicze obsługujące do 3 mln pasażerów rocznie przy pełnej pewności prawa i bez wcześniejszej kontroli ze strony Komisji. Ułatwi to inwestycje publiczne w ponad 420 portach lotniczych w całej UE (które odpowiadają za około 13 proc. ruchu lotniczego).

Rozporządzenie to pozwala również organom publicznym na pokrywanie kosztów operacyjnych małych portów lotniczych obsługujących do 200 000 pasażerów rocznie. Te małe porty lotnicze stanowią prawie połowę wszystkich portów lotniczych w UE, ale obsługują tylko 0,75 proc. ruchu lotniczego. Chociaż mogą one wnosić istotny wkład w poprawę połączeń w danym regionie, jest mało prawdopodobne, by zakłócały konkurencję na jednolitym rynku UE.

W odniesieniu do portów państwa członkowskie mogą teraz dokonywać inwestycji publicznych w wysokości do 150 mln EUR w portach morskich i do 50 mln EUR w portach śródlądowych przy pełnej pewności prawa i bez wcześniejszej kontroli ze strony Komisji. Rozporządzenie zezwala organom publicznym na pokrywanie kosztów prac pogłębiarskich w portach i na dostępowych drogach wodnych.

Ponadto rozporządzenie wprowadza szereg nowych uproszczeń w innych dziedzinach. W szczególności Komisja będzie przyglądać się tylko większym sprawom dotyczącym pomocy państwa, w których występuje wyższa kwota pomocy i które związane są z projektami dotyczącymi kultury (i tylko wtedy, gdy środki te faktycznie stanowią pomoc państwa, co w większości przypadków nie ma miejsca) oraz wielofunkcyjnych aren sportowych.

Komisja ułatwiła także władzom publicznym rekompensowanie przedsiębiorstwom dodatkowych kosztów, które ponoszą one przy prowadzeniu działalności w najbardziej oddalonych regionach UE, z uwzględnieniem specyficznych wyzwań, przed jakimi stoją te przedsiębiorstwa, takimi jak oddalenie i uzależnienie od niewielkiej liczby dostępnych towarów będących przedmiotem handlu.

Inicjatywa ta ma na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla organów publicznych i innych zainteresowanych stron w ramach opracowanego przez Komisję programu sprawności i wydajności regulacyjnej prawodawstwa UE (REFIT). Stanowi on element wysiłków Komisji, by podczas kontroli pomocy państwa skoncentrować się na większych sprawach wywierających znaczący wpływ na konkurencję na jednolitym rynku, tak aby uzyskać jak największe korzyści dla konsumentów. Działania te stanowią uzupełnienie szeregu inicjatyw podjętych przez Komisję w ostatnich dwóch latach w celu unowocześnienia egzekwowania przepisów dotyczących pomocy państwa. Celem tych inicjatyw jest dalsze ułatwienie inwestycji publicznych wspierających nasze wspólne cele w zakresie tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego, klimatu, innowacji i spójności społecznej.

Zaktualizowane rozporządzenie stanowi kolejny kamień milowy w konsekwentnej pracy Komisji pod przewodnictwem Jeana-Claude'a Junckera mającej na celu zagwarantowanie, by przepisy UE dotyczące pomocy państwa były stosowane w sposób jak najbardziej skuteczny i efektywny.

Dodatkowe inicjatywy

Oprócz przeglądu ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych przyjęte w maju 2016 r. zawiadomienie w sprawie pojęcia pomocy wyjaśnia, które środki wsparcia publicznego nie wchodzą w zakres unijnej kontroli pomocy państwa, na przykład dlatego, że nie powodują one zakłócenia konkurencji na jednolitym rynku. Pomaga ono państwom członkowskim w opracowywaniu środków wsparcia publicznego, które można wdrożyć bez uprzedniego poddania ich kontroli przez Komisję. W zawiadomieniu tym potwierdza się na przykład, że publiczne inwestycje w drogi, śródlądowe drogi wodne, kolej i sieci dystrybucji wody można zasadniczo przeprowadzać bez wcześniejszej kontroli ze strony Komisji.

Ponadto we wrześniu 2016 r. Komisja przyjęła szereg decyzji w sprawie pomocy państwa (zob. również poprzedni pakiet z maja 2015 r.), które wyjaśniają, jakie środki wsparcia publicznego władze państwa członkowskiego mogą wdrożyć bez wcześniejszej kontroli ze strony Komisji, ponieważ nie mają one wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

Wszystkie te inicjatywy łącznie przyczyniają się do pobudzania inwestycji poprzez zmniejszenie obciążeń administracyjnych po stronie władz publicznych i przedsiębiorstw, przy jednoczesnym zwiększeniu pewności prawa po stronie beneficjentów pomocy i konkurencyjnych przedsiębiorstw. Umożliwiają one również państwom członkowskim wzięcie odpowiedzialności za własny polityczny dobór lokalnych środków pomocy państwa, a Komisji – skupienie swoich zasobów na badaniu środków pomocy państwa o potencjalnie największym wpływie na konkurencję na jednolitym rynku.

Rozporządzenie zmieniające wejdzie w życie po upływie 20 dni od jego opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Rozporządzenie zmieniające wraz z notą wyjaśniającą jest dostępne tutaj.

Więcej informacji

Zestawienie informacji: Pomoc państwa: Komisja rozszerza zakres ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych – najczęściej zadawane pytania

Kontakty z mediami:

• Ricardo CARDOSO (+32 2 298 01 00)

• Yizhou REN (+32 2 299 48 89)

Zapytania od obywateli: Serwis Europe Direct – tel. [ 00 800 67 89 10 11 ] lub e-mail

Komunikat prasowy Komisji Europejskiej, IP/17/1341, Bruksela, 17 maja 2017 r.